1. Một số hình thức bạo lực học đường:
- Hình thức bạo lực học đường bằng lời nói
Hành vi bạo lực học đường bằng lời nói là việc dùng từ ngữ có tính chất xúc phạm, thể hiện sự tàn nhẫn, miệt thị với người khác. Nó bao gồm những hành động như trêu chọc, đặt biệt danh xấu, sỉ nhục, bị bắt làm theo ý người khác khi không muốn, bình phẩm, đe dọa, miệt thị với người nào đó (về vẻ bề ngoài, tôn giáo, giới tính, hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp phụ của phụ huynh…).
- Hình thức bạo lực học đường bằng lời nói ban đầu có thể không gây tổn thương cho người khác. Tuy nhiên nếu tình trạng này kéo dài có thể gây ảnh hưởng tiêu cực không kém những cách thức bạo lực học đường khác. Hành động khiến nhiều trẻ bị stress, căng thẳng, tổn thương, xa lánh bạn bè khác, sống tách biệt…
- Hình thức bạo lực học đường bằng thân thể
Một trong các hình thức bạo lực học đường phổ biến khác là bạo lực thân thể, bạo lực về thể chất. Trẻ có thể bị học sinh khác xô đẩy, đánh đập, bứt tóc, trấn lột, đổ nước hay đồ ăn lên người, trấn lột cướp đồ, ngược đãi… Bạo lực thân thể học đường có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển về thân thể và tinh thần cho học sinh.
- Hình thức bạo lực học đường xã hội
Bạo lực học đường xã hội là một dạng bị bắt nạt dễ dàng che dấu, ngăn cản trẻ hòa đồng với môi trường học tập là bạn bè cùng trường, cùng lớp, các nhóm hội trong trường. Các hành động này có thể diễn ra sau lưng học sinh, rất khó nhận ra nhưng lại khiến trẻ cảm thấy tủi thân, xấu hổ. Trong một số trường hợp nghiêm trọng hình thức bạo lực học đường này có thể khiến trẻ bị huỷ hoạt tên tuổi.
- Một số hành vi dưới đây được xem là hình thức bạo lực học đường xã hội:
-
Nói xấu sau lưng, lan truyền những thông tin không đúng sự thật, những lời bịa đặt
- Bày ra những cử chỉ bằng mặt hoặc cơ thể đe dọa hay khinh bỉ người nào đó
- Nói những câu đùa thô tục khiến người khác khó chịu, xấu hổ và cảm thấy tủi nhục
- Nhại giọng, bắt chước hành động, lời nói của người khác một cách thiếu tôn trọng
- Kết bè phái để cô lập, xa lánh một học sinh nào đó
- Dựng chuyện, nói xấu, tuyên truyền để phá hoại tên tuổi của người khác
2. Nguyên nhân
- Do suy nghĩ sai lệch từ học sinh giữa bạo lực học đường và tự vệ cá nhân chính đáng.
- Do ảnh hưởng từ môi trường gia đình (bố mẹ nghiện ngập, bạo lực, lạm dụng con cái, ly hôn, ly thân..)
- Phụ huynh không uốn nắn dạy bảo con từ gia đình, phó mặc hoàn toàn cho thầy cô, mải mê kiếm tiền.
- Ảnh hưởng từ xã hội: xã hội bị xuống cấp về mặt đạo đức, nhiều tệ nạn xã hội, công nghệ giải trí phát triển, các trò chơi bạo lực tràn lan ảnh hưởng xấu đến con trẻ.
- Tuyên truyền pháp luật chưa được quan tâm; Pháp luật can thiệp chưa đủ mạnh, áp dụng pháp luật còn tùy tiện, thiếu nghiêm minh, công bằng, chưa gây được niềm tin cho nhân dân.
- Chương trình giáo dục nặng lý thuyết, trẻ thiếu kỹ năng ứng xử.
3. Hậu quả
- Ảnh hưởng đến bản thân học sinh
- Gây ra những hậu quả nghiêm trọng về mặt thể xác.
- Tồi tệ hơn khi không ít vụ bạo lực đã cướp đi sinh mạng của những học sinh vô tội để lại sự thiệt thòi, đau đớn không chỉ về mặt thể xác mà cả tinh thần cho học sinh và gia đình.
- Những học sinh bị bạo lực, nhất là bạo lực về tinh thần, bạo lực ngôn ngữ thường cảm thấy bị tổn thương, chán nản, lo âu, cô đơn, suy sụp… Sự sợ hãi hoặc nỗi ám ảnh. Thậm chí, tình trạng này có thể kéo dài suốt cuộc đời. Các em không dám ra ngoài chơi hoặc đến trường, không thể tập trung vào học hành.
- Kể cả những em chỉ chứng kiến chứ không tham gia hành vi bạo lực cũng bị ảnh hưởng. Chứng kiến những hành vi bạo lực khiến các em cảm thấy sợ hãi, và nếu thấy những kẻ gây ra bạo lực không bị trừng trị thì những em chứng kiến cũng có thể hùa theo số đông, ủng hộ hành vi này, và có nhiều khả năng trở thành kẻ có hành vi bạo lực trong tương lai.
- Những hậu quả mà bạo lực học đường gây ra kể cả thể xác hay tinh thần cũng đều trực tiếp ảnh hưởng đến công việc học tập cũng như tương lai của học sinh nếu không được can thiệp kịp thời.
- Với những ảnh hưởng về mặt sức khỏe cùng với tâm lý lo lắng, căng thẳng, sợ hãi, học sinh không thể học tập với kết quả tốt nhất có thể. Thậm chí, sự căng thẳng quá mức về mặt tâm lý có thể buộc học sinh kết thúc việc học của mình, hoặc cũng có thể vì gây ra hành vi bạo lực mà học sinh phải nhận kỷ luật đuổi học. Từ đó, tương lai của các em rẽ sang một bước ngoặt khác không mấy khả quan.
- Đặc biệt, những đứa trẻ có hành vi bạo lực, lạm dụng quyền hành từ khi còn nhỏ, khi lớn lên có thể mắc phải những hành vi tội ác nhiều hơn những đứa trẻ khác. Trẻ em liên lụy vào hành vi bạo lực dù ở vai trò này hay vai trò kia cũng đều có nguy cơ lạm dụng rượu, thuốc lá, và các loại ma túy.
- Ảnh hưởng đến gia đình: Không khí và cuộc sống gia đình bị xáo trộn, căng thẳng, lo lắng.
- Ảnh hưởng đến nhà trường: Hành vi bạo lực không chỉ tác động xấu đến nạn nhân mà còn khiến không khí trường học trở nên nặng nề, căng thẳng với nỗi sợ hãi, bất an luôn bao trùm.
- Ngoài ra, những hành vi bạo lực học đường của học sinh sẽ trở thành nỗi bất an của phụ huynh khi gửi con em mình đến trường, làm mất đi ý nghĩa của môi trường giáo dục lạnh mạnh trong sáng.
- Ảnh hưởng đến xã hội: Ảnh hưởng đến những nét văn hóa truyền thống, những chuẩn mực đạo đức quý giá: Giờ đây có những học trò ngang nhiên cãi lại thầy, cô giáo. Con cái cãi lại bố mẹ.
- Bạn bè đánh đấm, xảy ra khá thường xuyên. Chính những hành động ấy đã càng làm lu mờ những nét văn hóa truyền thống của xã hội, thể hiện một sự suy đồi về mặt đạo đức và sự sai lệch về mặt hành vi một cách đáng báo động.
- Làm mất trật tự xã hội.
4. Cách phòng tránh bạo lực học đường
- Tích cực rèn luyện kĩ năng sống: kỹ năng giao tiếp, ứng xử với người khác như: ngoan ngoãn lễ phép với ông bà, bố mẹ, với thầy cô giáo; tôn trọng nhân phẩm và thân thể của bản thân và bạn bè cũng như người khác, sống chân thành, thật thà và suy nghĩ tích cực…
- Chấp hành tốt nội quy trường lớp.
- Tránh xa bạo lực, nói không với bạo lực ( không gây bạo lực, không cổ động, kích động, bao che cho hành vi bạo lực, nói không với phim ảnh, video bạo lực).
- Nếu thấy hiện tượng bạo lực phải kịp thời báo ngay cho nhà trường, thầy cô giáo hoặc cơ quan có thẩm quyền để kịp thời can thiệp và xử lí.
- Tuyên truyền, giúp đỡ cho bạn bè, gia đình hiểu rõ về bạo lực học đường và cách phòng tránh..
- Khi có vấn đề về bản thân, các mối quan hệ với bạn bè, thầy cô hoặc với đối tượng khác nên chia sẻ cùng bạn bè, người thân và thầy cô để nhận được lời khuyên và giúp đỡ cần thiết kịp thời…
